Hoe het leven zich als een film ontvouwt

Ik heb moeite mijn tranen te onderdrukken. In een poging me te vermannen slik ik een keer en haal ik diep adem. Ik ben diep ontroerd. Het zou een leuke avond worden had ze me beloofd. Ze had er zelfs naar uitgekeken. We zitten naast elkaar, zeggen niets en staren voor ons uit. Ze doet geen poging haar tranen te onderdrukken en laat ze rijkelijk vloeien. Ik kijk vooruit en zie haar tranen niet, maar ik hoor het aan haar sniffen. Zou het komen door ons verschil in hormonen vraag ik me af? Dat zij zo gemakkelijk huilt en ik niet. Of heeft het te maken met het feit dat we momenteel niet alleen in de ruimte zijn? Dat er een kans bestaat dat andere mensen mij zien huilen. Ze dan een vorm van zwakte in mij zien. Want dat is immers hoe het voor me voelt, waarbij ik me afvraag of mijn interpretatie ook de werkelijkheid is. De kans dat ze me zien huilen is trouwens klein, want de rest van de mensen staren ook voor zich uit en zeggen niets. Het is donker. Haar favoriete acteur speelt er in mee. Even droom ik ervan te zijn zoals hem, dat mensen er voor zouden betalen om me te zien en tienermeisjes posters van mij boven hun bed zouden hangen. De rood beklede stoelen zitten comfortabel en in het donker zoekt ze mijn hand. De aanraking doet haar goed, want de pauzes tussen het sniffen beginnen langer te worden. Hoewel het ook zou kunnen komen doordat er een einde is gekomen aan de film. Het was maar een film zeg ik tegen mezelf, om mijn emoties te bedaren en mijn gevoel te relativeren. Maar ondanks deze innerlijke spraak voel ik me geëmotioneerd en verdrietig als we de bioscoop uitlopen. Het was geen romantische komedie met ‘happy end’, waar ze normaal gesproken zo graag naar kijkt. De film kende een open einde die door kijker zelf ingevuld kon worden, maar geenszins op een positieve wijze. Ik begrijp ondertussen haar enthousiasme voor deze acteur. Hij weet de kijker te overtuigen van zijn rol, alsof er geen verschil meer is tussen werkelijkheid en fictie. Alsof de kijker zich weet te verplaatsen in de acteur. Een eigenschap die we duizenden jaren geleden hebben ontwikkeld en door wetenschappers de ‘Theory of Mind’ wordt genoemd. Toen onze primitieve voorouders in grotere groepen gingen samenleven werd het steeds belangrijker om je te kunnen inleven in anderen. Om je kansen op voortbestaan zo groot mogelijk te houden was het van levensbelang om de dynamiek van de groep en het gedrag van anderen te leren begrijpen en te voorspellen. Het leerde ons inzien of iemand wellicht kwade bedoelingen had en zorgde ervoor dat we genegenheid tegenover onze partner konden ontwikkelen. In onze huidige samenleving zijn het vooral mensen met autisme die moeite hebben met de ‘Theory of Mind’. Ook mensen die hooggevoelig zijn hebben er moeite mee, maar dan omdat ze zich te veel inleven in anderen.

Acteurs in het oude Griekenland droegen maskers om duidelijk te maken wie ze in het stuk voorstelden. Zo een masker noemden ze een ‘persona’, waar ons woord ‘persoon’ uiteindelijk van af is geleid. Een interpretatie zou kunnen zijn dat de persoon wie je bent, de rol is die je speelt in het leven. Wellicht komt je ego direct met de reactie dat jij geen rol speelt. Maar bedenk goed dat dit een kwaliteit is die slechts enkele wijzen in deze wereld bezitten en dat we deze mensen authentiek noemen. De rest van de samenleving speelt dagelijks namelijk veel rollen. De rol van ouder of die van kind. De rol van collega op het werk, van weggebruiker in het verkeer, gast in een restaurant en klant in een winkel. Rollen waarbij we constant handelen naar wat we denken dat juist is en de samenleving van ons vraagt. Het spelen van een rol kan behoorlijk vermoeiend zijn, want we gaan zo op in onze rol dat we vergeten wie we werkelijk zijn. En omdat we spelen wie we niet werkelijk zijn moeten we constant grote inspanning leveren. Op werk zorgt dit voor veel burn-outs, vooral als je werk doet dat niet past bij wie je werkelijk bent. Des te verder de rol van je afstaat, des te meer inspanning je moet leveren om het masker op te houden en mensen te overtuigen van je rol. Ook in relaties, waar men vaak probeert de ideale partner te spelen zorgt het voor veel spanningen en scheidingen. We durven zelfs bij onze partner niet ons masker af te zetten en spelen constant een rol, omdat we bang zijn voor zijn of haar oordeel. Maar het spelen van een rol maakt ons moe en gefrustreerd, angstig en gespannen. Elementen die uiteindelijk tot het einde van een relatie kunnen zorgen. Stel dat ik mijn rol niet goed speel, mensen me niet meer mogen en vervolgens uit de groep verstoten. Tienduizend jaren geleden zou dit gelijk staan aan de dood. Vandaar dat we een groot deel van onze hersencapaciteit besteden aan gedachten over wat andere mensen van ons denken. Omdat we dagelijks zo’n 50.000 gedachten hebben blijft er daarnaast nog genoeg ruimte over voor gepieker over het verleden en zorgen over de toekomst. De meeste van deze enorme stroom gedachten zijn negatief. Onze hersenen zijn namelijk als een radar die scannen op gebeurtenissen die ons bestaan kunnen bedreigen. Herhaaldelijk spelen we scenario’s uit het verleden opnieuw af in onze interne bioscoop en bedenken we scenario’s die in de toekomst zouden kunnen gaan gebeuren. In wezen hebben onze hersenen dus het beste met ons voor, maar onze interne en creatieve scenarioschrijver is meestal te fanatiek in zijn taak. Vervolgens ervaren we zijn projecties als werkelijk en zijn we een speelbal geworden van zijn grillen. Gelukkig is er een weg die tot bevrijding kan leiden. We nemen hiervoor plaats in onze interne bioscoop. Oefening

1. Neem plaats op een stoel of meditatiekussen. Zorg dat je rechtop en ontspannen zit. Neem de tijd om te ervaren hoe je contact maakt met de ondergrond waar je op zit. Hoe delen van de voeten en eventueel benen contact maken met de aarde en je zitbotten met het kussen of de stoel. Neem de tijd om te landen en verplaats na verloop van tijd je aandacht naar de plek waar jij je ademhaling het beste voelt. Dit kan bijvoorbeeld zijn in je neus, je borstkast of abdomen. Probeer je ademhaling op geen enkele manier te beïnvloeden, maar ervaar hoe de lucht je lichaam instroomt en vervolgens weer uitstroomt. Je kunt bij elke inademing de mentale notitie ‘In’ maken en bij elke uitademing ‘Uit’. Je hoeft niets te veranderen, alleen te ervaren.

2. Breid vervolgens je aandacht uit en probeer een toeschouwer te zijn van alles wat je ervaart. Geluiden uit de kamer waar je in zit of van buitenaf. Spanningen of andere sensaties in het lichaam. Beelden die in je opkomen en emoties en gedachten. Neem waar wat er is, maar identificeer je er niet mee. Aanschouw ze vanaf een bepaalde afstand. Alsof het niet gaat om jouw lichaam. Heb geen oordeel over wat je ervaart. En als je wel een oordeel hebt, heb daar dan geen oordeel over.

3. Stel je nu voor dat je plaats neemt in het centrum van je hoofd. Vanuit het middelpunt kijk je naar het scherm van je geest waarop je gedachten worden geprojecteerd. Probeer hiervoor geen inspanning te leveren, maar kijk naar wat er zich aandient als wolken die voorbij drijven in de blauwe lucht. Meng je niet in de film die zich aan je voorbij trekt en laat je niet meeslepen door de plot van de film. Merk nieuwsgierig en bewust elke gedachte die op het scherm is te zien op. Blijf de waarnemer en merk bepaalde gedachtepatronen op. Grijp niet in, heb geen oordeel en glimlach naar elke gedachte.

4. Breid nu je aandacht uit en kijk ook hoe gevoelens en emoties komen kijken op het toneel van je geest. Wederom heb je een nieuwsgierige en open aandacht voor alles wat zich aandient. Desnoods zou je elke gedachte of emotie kunnen labelen, om het daarna ook weer los te laten. Zie ook hoe elke gedachte en emotie oplost als sneeuw voor de zon wanneer het licht van bewustzijn er op schijnt.

5. Probeer je nu bewust te zijn van de stilte en ruimte vanuit waar je de gedachten en emoties ervaart. Vanuit dit punt van bewustzijn is er geen identificatie met wat er op het toneel verschijnt. Het is namelijk niet datgene wat er op scherm te zien is. Vanuit dit punt is er geen ‘ik’, geen ‘persona’. Dit is het ware Zelf, waarin alle dualiteit oplost.

De laatste stap van de meditatie kan ook toegepast worden in het dagelijks leven. Je kijkt dan naar situaties en gedachten vanuit het standpunt van bewustzijn. Je wordt niet langer meegezogen door de film, maar bent je bewust dat jij het dat bent dat naar de film kijkt. Je bent dan niet langer een speelbal van je gedachten, maar ervaart een diepe vorm van vrijheid. Een vrijheid die weinig mensen is toebedeeld, want bijna iedereen leeft een rol en is zich niet bewust van zijn ware aard. Het leven ontvouwt zich voor hen als een film waarin ze geloven, als een illusie gecreëerd in hun eigen geest. De film voelt voor hen zo echt dat ze er door worden meegesleept, net als hoe ik in de bioscoop werd meegesleept door de film, hoewel ik diep in mijn hart wist dat de film een illusie is. Wees je er van bewust dat het alledaagse leven een soortgelijke illusie is en bevrijd je hiervan door je te verenigen met het Zelf. Ga naar de stilte vanuit waar je alle gedachten en emoties observeert. In deze stilte zal je eeuwig durende gelukzaligheid ervaren. Neem plaats en geniet van de film.

#film #maskers #ego #uiterlijk #superficial #freedom #vrijheid #identificatie #identification #identity #true #truebing #film #movie #gedachten #thoughts #thinking #feeling #voelen #stage #stageoflife #toneel #illusie #illusion #growth #development #flowoflife #potentie #groeien #creeren #water #aarde #seeds #mind #mindfulness #attention #houseofbeing #blog #blogoftheday #emmen #drenthe #yoga #meditatie #yogastudio #yogateacher